Wystawy czasowe

Ekspozycja prezentuje losy dziewcząt i młodych kobiet, których wojna pozbawiła domów, bliskich osób, a także możliwości zdobycia wykształcenia. Szkoła Młodszych Ochotniczek była odpowiedzią na ten ostatni, palący problem, który pojawił się w ZSRR w momencie tworzenia tam Polskich Sił Zbrojnych. Oprócz kobiet i mężczyzn, którzy trafili w ich szeregi, władze polskie musiały znaleźć opiekę dla setek chłopców i dziewcząt – deportowanych po 17 września 1939 r. z Kresów Wschodnich II Rzeczypospolitej na Syberię czy do Kazachstanu.

W odpowiedzi na tę sytuację, w maju 1942 r. gen. Władysław Anders wydał rozkaz o sformowaniu Szkoły Junaczek, przemianowanej następnie na Szkołę Młodszych Ochotniczek. Była ona bezpieczną przystanią dla setek polskich dziewcząt. Pozwalała im odetchnąć od piekła wojny i uczyła tego wszystkiego, co mogło im pomóc odnaleźć się w dorosłej rzeczywistości. Wraz z nią uczennice wydostały się z ZSRR i przez Iran, Irak, Brytyjski Mandat Palestyny dotarły do Wielkiej Brytanii, gdzie w 1948 r. szkoła została rozwiązana. Zanim to jednak nastąpiło do tej placówki dołączyły dziewczęta – uczestniczki powstania warszawskiego wyzwolone z niemieckich obozów jenieckich. Większość uczennic szkoły nie wróciła do Polski, pozostając na emigracji w Wielkiej Brytanii, Kanadzie, USA, Ameryce Południowej czy Australii.

Ekspozycja, która powstała we współpracy z Muzeum Pana Tadeusza, Oddziałem Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, prezentuje pogmatwane losy ochotniczek oraz przedmioty towarzyszące ich wojennej drodze – listy, zdjęcia, rzeczy osobiste czy biżuterię. Tych ostatnich na potrzeby wystawy użyczyli: Alicja Szkuta, Towarzystwo byłych uczennic, wychowawców i przyjaciół Szkoły Młodszych Ochotniczek z Londynu oraz Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego. Towarzyszący ekspozycji film w reż. Barbary Furmanowicz pozwala poznać losy ochotniczek oraz w pełni poczuć ich emocje i nadzieje.

Wystawie towarzyszy oferta edukacyjna. W jej ramach proponujemy zajęcia dla uczniów szkoły podstawowej (w tym także klas I-III) oraz szkoły średniej. Zapisy na oprowadzanie z przewodnikiem oraz warsztaty przyjmuje Dział Edukacji i Wystaw: , tel. 77 434 34 75.

Wystawę można zwiedzać w opolskiej siedzibie Muzeum do 30 kwietnia 2025 r.