Losy indywidualne

Henri Honore Giraud (1879–1949), generał, uczestnik I i II światowej, polityk. Jeden z dwóch francuskich generałów, któremu udało się zbiec z niemieckiej niewoli.

W 1900 r. ukończył słynną uczelnię wojskową w Saint-Cyr. Następie służbę wojskową odbywał w Maroku. Podczas I wojny światowej, w sierpniu 1914 r., po walkach o Guise w rejonie Ardenów jako kapitan dostał się po raz pierwszy do niemieckiej niewoli. Dwa miesiące później dokonał udanej próby ucieczki z obozu jenieckiego na terenie Belgii. Wrócił na front. Po zakończeniu wojny służył ponownie w kolonialnej jednostce wojskowej (1. Dywizja Piechoty Marokańskiej). Został mianowany generałem brygady, a w 1933 r. otrzymał Legię Honorową za udział w schwytaniu przywódcy powstańców marokańskich, Abd-el-Krima.

W czasie ataku III Rzeszy na Francję, w maju 1940 r., dowodził kolejno 9. Armią w Ardenach i 7. Armią w Lotaryngii. 19 maja 1940 r. w Wassigny dostał się do niemieckiej niewoli. 17 kwietnia 1942 r. w brawurowy sposób udało mu się zbiec z obozu jenieckiego – Oflagu IV B Königstein, w którym przetrzymywano szczególnie ważnych jeńców wojennych. Wykorzystał w tym celu kilkudziesięciometrowy sznur, który został mu dostarczony z zewnątrz w puszkach z szynką. Dzięki temu udało mu się zejść po murze zamku i zboczu wzgórza (miał wówczas 63 lata!). Aby zwiększyć swe szanse zgolił charakterystycznego wąsa i nosił tyrolski kapelusz, choć początkowo uciekał w generalskim mundurze. Ponadto jeszcze w obozie uczył się pilnie języka niemieckiego i studiował mapy. Dzięki umówionym uprzednio tzw. skrzynkom kontaktowym udało mu się zaopatrzyć także w cywilne ubrania i fałszywe dokumenty oraz niemieckie pieniądze. Podróżując koleją dotarł do neutralnej Szwajcarii. 

Jego ucieczka odbiła się szerokim echem. Bezpośrednio po niej internowano kilkunastu Francuzów, wstrzymano na pewien czas akcję tzw. zwalniania jeńców francuskich z niewoli i przenoszenia ich na status cywilnych robotników przymusowych.

Generał H.H. Giraud przedostał się ze Szwajcarii na teren południowej Francji, kontrolowanej przez kolaborancki rząd Vichy. Następnie dotarł do Afryki Północnej (do Algierii), by w listopadzie tego samego roku brytyjskim okrętem podwodnym HMS „Seraph” i pływającą łodzią „Catalina” (amerykański samolot-amfibia) dotrzeć ostatecznie wraz ze swoim synem do Gibraltaru.

Udało mu się bowiem nawiązać kontakty zarówno z francuskim ruchem oporu, jak również z aliantami. Szybko jednak skonfliktował się z nowo mianowanym dowódcą sił alianckich, amerykańskim generałem Dwightem Eisenhowerem, i w rezultacie nie wziął udziału w inwazji wojsk alianckich w Afryce Północnej (Operacja Torch). Uzyskał jednak wsparcie amerykańskiego prezydenta Franklina Delano Roosevelta, dzięki któremu objął dowództwo nad francuskimi wojskami w północnej Afryce. Wziął udział w alianckiej konferencji w Casablance (styczeń 1943 r.), gdzie spotkał się osobiście z F.D. Rooseveltem, i zgłosił swój akces do ruchu Wolnej Francji zostając wiceprzewodniczącym Francuskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego, na którego czele stał gen. Charles de Gaulle. Jednak między generałami szybko doszło do silnych rozdźwięków. W efekcie gen. H. Giraud ustąpił ze stanowiska już w listopadzie 1943 r. Pozostał jednak w dowództwie wojsk francuskich. 

Po lądowaniu aliantów w Normandii i wyzwoleniu Francji wrócił do kraju, by zostać bezpartyjnym senatorem. Natomiast dwa lata później, w 1946 r., został wybrany do konstytuanty, w której reprezentował Republikańską Partię Wolności. Zasiadając w parlamencie pracował m.in. nad projektem konstytucji Czwartej Republiki. Jako były wojskowy został powołany do Najwyższej Rady Wojennej. Swoje przeżycia i przygody w czasie niewoli, ucieczkę oraz działalność w ruchu oporu opisał w dwóch książkach: Mes Evasions (Moja ucieczka, wyd. w Paryżu w 1946 r.) i Un seul but, la victoire: Alger 1942-1944 (Jedyny cel, zwycięstwo: Algieria 1942–1944, wyd. w Paryżu w 1949 r.).  Zmarł w 1949 r. w Dijon.