Aktualności

22 maja (czwartek), o godz. 17.00 zapraszamy na kolejne spotkanie w ramach cyklu kulturalnego „Twarze Opola”. Tym razem będzie ono poświęcone Stefanowi Oswaldowi Popiołkowi, archiwiście oraz badaczowi historii i kultury Śląska. Spotkanie poprowadzi prof. dr hab. Michał Lis.

Stefan Oswald Popiołek urodził się 3 sierpnia 1926 r. w Ochodzach pod Opolem. Gdy w 1944 r. ukończył Gimnazjum Realne w Opolu, został powołany do armii niemieckiej. Wysłany na front zachodni, dostał się do niewoli amerykańskiej. Naukę mógł kontynuować dopiero po powrocie w 1946 r. W 1952 r. ukończył studia historyczne na Uniwersytecie Wrocławskim. Jeszcze w czasie ich trwania powierzono mu organizację państwowej sieci archiwalnej w nowo utworzonym województwie opolskim. W ten sposób powstało Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Opolu, z oddziałami powiatowymi w Raciborzu, Brzegu, Nysie i Kluczborku. Stefan Oswald Popiołek pełnił funkcję jego dyrektora w latach 1953–1966 i 1978–1986. Obok działalności archiwalnej – jako sprawny organizator – włączył się w prace wtedy tworzonego opolskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego (sekretarz) oraz Komitetu Badań Naukowych Opolszczyzny (prezes), który stał się później podstawą Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (wiceprezes, sekretarz naukowy). W 1956 r. uczestniczył w reaktywowaniu Instytutu Śląskiego w Opolu, w którym również pełnił funkcje zarządcze, był kolejno zastępcą dyrektora, sekretarzem naukowym, kierownikiem różnych zespołów. Jednocześnie rozwijał się naukowo, uzyskując w 1969 r. tytuł doktora nauk humanistycznych (temat: „Metody germanizacji młodzieży polskiej na Śląsku Opolskim w latach 1922–1939”), a w 1973 r. – docenta.

Współpracę z Instytutem Śląskim kontynuował także po powołaniu go na dyrektora nowo utworzonego Muzeum Martyrologii Jeńców Wojennych w Łambinowicach. W ciągu 12 lat kierowania tą placówką stworzył jej solidne podstawy organizacyjne oraz zgromadził najcenniejsze zbiory. Muzeum rozwinęło wówczas bogatą działalność badawczonaukową, oświatową i wystawienniczą. Stefan O. Popiołek opublikował ok. 130 prac autorskich i redagowanych, w tym m.in. Bunty chłopskie na Górnym Śląsku (1954), Materiały do historii opolskiej wsi w okresie hitlerowskim (1966), Proces Norymberski a faszystowskie zbrodnie na jeńcach wojennych. 25 rocznica wyroku Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze – a zbrodnie hitlerowskie na jeńcach wojennych (Materiały na konferencję naukową w Opolu w dniu 22 października 1971 r.) (1971, wspólnie z Horstem Więckiem), Polacy i sprawy polskie w kartotece opolskiego gestapo (1973, wspólnie z Ryszardem Derminem). Był autorem syntetycznych opracowań dziejów miast Opolszczyzny w pracy pt. Miasta polskie w Tysiącleciu (1965–1967) oraz wielu scenariuszy wystaw w Muzeum Okręgowym Śląska Opolskiego i Muzeum Martyrologii Jeńców Wojennych. Za swoją działalność archiwistyczną i historyczną był wielokrotnie odznaczany. Zmarł 5 listopada 1986 r. w Opolu.

Materiały filmowe ze spotkań odbywających się w ramach cyklu „Twarze Opola”, którego organizatorami są Stowarzyszenie Przyjaciół CMJW w Łambinowicach-Opolu i nasze muzeum, dostępne są pod adresem: www.facebook.com/twarze.opola.

Projekt został dofinansowany z budżetu Miasta Opola.