Aktualności
„Przejmujące świadectwo. Archiwum dr. Jana Robla” – relacja
Spotkanie planowane wcześniej na 17 września br. – z myślą o rocznicy agresji Związku Radzieckiego na II RP – ostatecznie odbyło się 4 listopada br. Atmosfera obchodzonych w tym czasie Zaduszek w nie mniejszym jednak stopniu sprzyjała refleksji nad losami polskich oficerów – jeńców zamordowanych wiosną 1940 r. przez NKWD.
Bohaterkami spotkania były Ewa Kowalska i Katarzyna Ziębik – badaczki z Instytutu Pamięci Narodowej, które w szerszym zespole podjęły się pracochłonnego zadania usystematyzowania i opracowania materiałów z Archiwum dr. Jana Zygmunta Robla. Celem zespołu, w którym pracowały, było nie tylko przepisanie i zredagowanie kopii przechowywanych w Krakowie oraz Warszawie, ale przede wszystkim – jak wyjaśniły same autorki – personalizacja dokumentów.
Badacze z IPN przeanalizowali ponad 280 kopert z materiałami znalezionymi w dołach katyńskich (każda taka koperta tożsama jest z konkretną osobą). Przypomnijmy, że w skrzyniach powierzonych przez Niemców zespołowi dr. Robla na kilka miesięcy było takich kopert około trzy tysiące. Jednak do tej pory nie ustalono, czy i gdzie przetrwały pozostałe materiały, przygotowane przez krakowskich naukowców jako kopie artefaktów, znalezionych przy szczątkach polskich oficerów w 1943 r.
Nawet jednak nawet ta niewielka, zredagowana w IPN, część stanowi cenny przyczynek biograficzny do zbiorowego portretu ofiar zbrodni katyńskiej. Z pięciotomowej publikacji Gdy nieme groby przemawiają… Archiwum dr. Jana Zygmunta Robla wyłania się bowiem interesujący obraz złożony zarówno z elementów życia zawodowego i rodzinnego polskich jeńców, jak i fragmentów obozowej codzienności.
Spotkanie zwieńczyły pytania audytorium, m.in. o powojenne losy dr. Robla oraz miły gest ze strony gości – komplet ww. publikacji trafił do rąk dr. hab. Marka Białokura, opiekuna uczniów z Publicznego Liceum Ogólnokształcącego nr III w Opolu, z intencją wzbogacenia księgozbioru szkolnej biblioteki. Z kolei bohaterki spotkania obdarowane zostały egzemplarzami jednego z naszych ostatnich wydawnictw – katalogiem wystawy Kocham, do zobaczenia....