|
|
 |
 |
Historia
W zbiorach Muzeum znajduje się wyjątkowy dokument, świadczący o działalności dziennikarskiej polskich jeńców wojennych. Jest to jeden z kilku egzemplarzy czasopisma „Za drutami”, które ukazywało się w latach 1940 i 1941 r. w Oflagu II B Arnswalde (Choszczno). Jeniecka prasa odgrywała istotną rolę w codziennym życiu obozowym izolowanych. Szczególnie w oflagach powstawały legalnie oraz nielegalnie pisma, w których podawano ważne informacje ze świata, z obozu, zamieszczano fachowe artykuły, poradniki, komiksy, rysunki. Wpływały one na morale, podtrzymywały na duchu, były źródłem wiedzy oraz informacji. Pierwsze legalne pismo powstało w Oflagu II B Arnswalde i nosiło tytuł „Gazetka Obozowa”. Jednak po ukazaniu się kilku numerów niemieckie władze obozowe zakazały jej dalszego wydawania. Następcą „Gazetki Obozowej” został dwutygodnik „Za drutami”, którego rocznik prezentujemy na naszej wystawie jubileuszowej. Gazeta powstała z inicjatywy starszyzny obozowej, a samo pismo nie służyło żadnej opcji politycznej, stanowiąc część pracy kulturalno-oświatowej, obok zajęć teatralnych, kursów i wykładów. Redaktorem naczelnym był ppor. Marian Sadzewicz, natomiast kolegium redakcyjne tworzyło 19 osób, wśród których 10 było zawodowymi dziennikarzami. W procesie wydawniczym brało już jednak udział ogółem blisko 50 jeńców. Gazeta ukazywała się od 1 sierpnia 1940 r. do 1 kwietnia 1942 r. Wydano jej 38 numerów. Jednorazowo publikowano 200–500 egzemplarzy, co jest wynikiem imponującym. Profesjonalny był też kolportaż, dzięki czemu gazeta trafiała również do innych obozów jenieckich, gdzie przebywali polscy żołnierze, m.in. do Oflagu II C Woldenberg (Dobiegniew). W piśmie można było znaleźć artykuły publicystyczne, reportaże, wywiady, recenzje, relacje z różnych wydarzeń kulturalnych, nierzadko także utwory literackie, obok humoru, rebusów i zagadek. Prowadzono również kolumnę Wiadomości obozowe, gdzie jeńcy mogli zapoznać się ze sprawami Oflagu II B Arnswalde. Na łamach tego jenieckiego pisma często komentowano kampanię polską 1939 r. W numerze trzecim z 1 września 1940 r., a więc ukazującym się w pierwszą jej rocznicę, zamieszczono artykuł mjr. Henryka Sucharskiego, komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte o walkach obronnych oraz drodze do niewoli. W tekście autor opisał wydarzenia, w których uczestniczył, kończąc zdaniem: Tragizm tej chwili nie osłodziły nam, rzecz prosta, gratulacje dowódców niemieckich i pozostawienie mi w uznaniu dzielnej obrony – szabli przez dowodzącego w Gdańsku generała Eberhardta […]. Dwustronny artykuł mjr. Sucharskiego jest jednym z ostatnich przekazów dotyczących walk w obronie Westerplatte.
Oprac. Bartosz Janczak
|
|
|
„Za drutami”– gazeta polskich jeńców wojennych
Źródło pozyskania
Dar rodziny Józefa Kobylańskiego.
Opis przedmiotu
Czasopismo jenieckie „Za drutami”, rocznik 1940 to 10 współoprawnych numerów, oprawa twarda 30 cm x 42 cm. Na pierwszej stronie widnieje logotyp gazety, przedstawiający miecz otoczony gałązkami oliwnymi, wbity w pień drzewa. Teksty pisane są na maszynie i wzbogacone rysunkami.
|
