|
|
 |
 |
Historia
Fragment scenariusza Żołnierz królowej Madagaskaru to unikatowy ślad po przedstawieniu teatralnym, którego premiera miała miejsce 21 maja 1944 r. w Oflagu VI B Dössel. W obozowej bibliotece znalazł się egzemplarz dziewiętnastowiecznej farsy Stanisława Dobrzańskiego, komediopisarza związanego z Lwowem, tłumacza sztuk francuskich i reżysera. W 1936 r. tekst na nowo opracował Julian Tuwim, a dokonana przez niego wodewilowa adaptacja utworu, zdobyła niebywałą popularność w przedwojennej Polsce. Sztuka opowiada historię nieśmiałego adwokata – Saturnina Mazurkiewicza, który z prowincjonalnego Radomia przybywa do stolicy, gdzie zamierza starać się o rękę Sabiny Lemięckiej, wychowanicy państwa Mąckich, podkochującej się potajemnie w synu swoich opiekunów – Władysławie. Władzio Mącki nie zwraca jednak uwagi na skromną panienkę, gdyż sam kocha się w diwie kabaretowej – Kamili. Na prośbę państwa Mąckich, mecenas Mazurkiewicz osobiście udaje się za kulisy teatrzyku, by wyrwać młodzieńca z rąk niebezpiecznej uwodzicielki, jednak na miejscu sam ulega jej czarowi. Spektakl odbył się na prośbę społeczności jenieckiej, która domagała się wystawienia sztuki utrzymanej w lżejszej konwencji, zabawnej i pełnej humoru. Sekcja teatralna działająca w oflagu, wybrała farsę Dobrzańskiego, by oderwać kolegów od smutnej, obozowej rzeczywistości. Na potrzeby przedstawienia, które reżyserował por. Ryszard Dmowski, wykonano piękną oprawę scenograficzną, uszyto stylowe kostiumy, nawiązujące do mody schyłku XIX stulecia i starannie przygotowano rekwizyty teatralne. Wodewil odbył się przy akompaniamencie znakomitej obozowej orkiestry. Postać pierwszoplanową zagrał kpt. Emil Czapliński. Spektakl, który został zrealizowany z ogromnym rozmachem, sprawił obozowej publiczności wielką radość i zapewnił doskonałą rozrywkę. Po obejrzeniu premiery jeden z oficerów wspominał: […] W sztuce wyróżniał się swą grą, wspaniałym opanowaniem rzemiosła aktorskiego kpt. Emil Czapliński ze służby intendenckiej, jako Mazurkiewicz oraz znowu wspaniałą rolą kobiecą Kamilki, por. Emil Woźniak. Gorące oklaski widowni, niekończące się oklaski, burza oklasków była satysfakcją dla aktorów i podziękowaniem za ich trud i wysiłek […]. Spektakl Żołnierza królowej Madagaskaru wystawiano w obozie siedem razy, zawsze przy pełnej widowni. W Oflagu VI B Dössel, podobnie jak w innych obozach jenieckich Wehrmachtu, za przyzwoleniem i pod ścisłą kontrolą niemieckich władz rozwijała się działalność kulturalna. Skutecznie przeciwdziałała ona problemom, jakie rodziły się w warunkach izolacji. Jeniecki teatr miał dużą siłę oddziaływania. Fenomen jego powodzenia uczynił z niego w oflagach centralny ośrodkek życia kulturalnego. Tworzyli go zarówno utalentowani amatorzy jak i profesjonaliści, których nie brakowało wśród 450 tys. rzeszy polskich żołnierzy w niemieckich obozach w latach II wojny światowej.
Oprac. Bartosz Janczak
|
|
