|
|
 |
 |
Historia
Czy wielka muzyka mogła wybrzmiewać w obozach jenieckich Wehrmachtu? Program koncertu kompozytorskiego Zdenko Karola Runda dowodzi, że podczas II wojny światowej w niemieckich obozach dla jeńców wojennych, muzykę poważną nie tylko znano, ale także czyniono starania, by ją popularyzować. Program dotyczy koncertu, który wielokrotnie odbywał się w Oflagu VI B Dössel od 7 do 11 listopada 1943 r. Orkiestra i chór obozowy wykonywali autorskie utwory kpt. Runda oraz kompozycje Ignacego Jana Paderewskiego w opracowaniu Runda. Z towarzyszeniem orkiestry i chóru występowali także soliści m.in.: ppor. Cierniak, ppor. Sawicki i por. Dobrowolski. Słowo wstępne należało do mjr. Bogusława Sidorowicza, dyrygenta, doktora filozofii, muzykologa i znawcy twórczości Ignacego Jana Paderewskiego. W okresie międzywojennym mjr Sidorowicz był oficerem oświatowym w Wojsku Polskim (dalej: WP), kierującym Referatem Muzycznym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Nie mniej interesujący jest główny bohater koncertu – kpt. Zdenko Karol Rund, urodzony 20 lub 27 lipca 1889 r. na Morawach, w latach 1901–1906 odbywający studia w Konserwatorium Muzycznym w Pradze. Po egzaminie dyplomowym w 1919 r., dwa lata później złożył egzamin kapelmistrzowski w Warszawie. Po studiach pracował w charakterze nauczyciela muzyki i dyrygenta. Koncertował jako skrzypek we Lwowie, Przemyślu, Stryju i Samborze. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty w szeregi WP i awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów administracji. W latach 1921–1924 był dyrygentem orkiestry 12. pułku piechoty oraz Miejskiej Orkiestry Symfonicznej w Wadowicach, następnie kapelmistrzem 3. Pułku Strzelców Podhalańskich w Bielsku-Białej, a w 1934 r. został dyrygentem orkiestry 36. Pułku Piechoty Legii Akademickiej w Warszawie i w tym czasie skomponował utwór Pułkownik Cšadek (na cześć dowódcy pułku). Na początku 1941 r. wraz z innymi internowanymi żołnierzami, został przekazany przez Rumunów Niemcom, następnie izolowany w oflagach: VI E Dorsten (od stycznia 1941 r. do września 1942 r.) i VI B Dössel (od września 1942 r. do zakończenia wojny). Zarówno podczas internowania w Rumunii, jak i w niewoli niemieckiej bardzo aktywnie uczestniczył w muzycznej działalności kulturalnej, o czym świadczy m.in. prezentowany program koncertu, a także inne zgromadzone w Muzeum pamiątki i dokumenty. Po zakończeniu wojny wrócił do Polski, po czym kierował chórem w Gliwicach, w latach 1947–1949 wykładał w Oficerskiej Szkole Kapelmistrzów Wojskowych w Łodzi i Rembertowie, a od 1950 r. w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. Był kompozytorem muzyki kantatowo-oratoryjnej, symfonicznej, kameralnej, licznych marszów oraz pieśni chóralnych i solowych, a także utworów na orkiestry dęte i etiudy na skrzypce solo. Zmarł 1 kwietnia 1962 r. w Gliwicach. W 1997 r. Leon Markiewicz opublikował poświęconą mu książkę pt. Zdenko Karol Rund. Kapelmistrz, kompozytor, pedagog.
Oprac. Beata Madej
|
|
|
Program koncertu
Źródło pozyskania
Dar Józefa Kobylańskiego, jeńca Oflagu VI B Dössel z 1971 r.
Opis przedmiotu
Program koncertu o wymiarach 20 cm x 15 cm, złożony w formie zeszytu. Na okładce czarno-biały linoryt przedstawiający wznoszącego się ku górze ptaka oraz tytuł: Koncert kompozytorski ZK Runda i data od 7–14 XI 1943. Wewnątrz dwie kartki z programem koncertu. W 1978 r. dokument poddano konserwacji.
|
