|
|
 |
 |
Historia
Kolorowa mapa okolic Górnej Bawarii to pamiątka po kpt. Adamie Daniłowiczu, jeńcu Oflagu VII A Murnau. Została przygotowana niezwykle starannie, ponieważ najprawdopodobniej miała być przydatna w trakcie ucieczki z obozu. Istniało kilka czynników, które decydowały o powodzeniu takiego przedsięwzięcia: znajomość języka niemieckiego, możliwie niewielka odległość od węzła kolejowego i granicy państwowej III Rzeszy, posiadanie pieniędzy, fałszywych dokumentów, cywilnych ubrań. Nie bez znaczenia była także dobra kondycja fizyczna i pomysłowość uciekiniera. Międzynarodowe prawo wojenne nie zakazywało ucieczek z obozów jenieckich. Zgodnie z art. 50 i 51 konwencji genewskiej z 1929 r., ucieczka jeńca wojennego była klasyfikowana jako wykroczenie dyscyplinarne, sankcjonowane karą aresztu do 30 dni. Obowiązkiem żołnierza, a zwłaszcza oficera w niewoli było podjęcie próby uwolnienia się z rąk państwa zatrzymującego i ponowne włączenie się do zbrojnej walki z wrogiem. Niemieckie władze wojskowe nie zawsze respektowały obowiązujące przepisy prawne i w wielu przypadkach bardzo surowo karały jeńców zatrzymanych podczas próby ucieczki. Rodzaj kary zależał głównie od przynależności armijnej jeńca i od czasu, w którym miała miejsce. Represje wobec uciekinierów uległy zaostrzeniu po 25 marca 1944 r., w następstwie spektakularnej ucieczki 76 jeńców alianckich ze Stalagu Luft 3 Sagan (Żagań). Podobne próby podejmowane były w większości obozów Wehrmachtu, także w Oflagu VII A Murnau, który mieścił się w dawnych koszarach niemieckiego batalionu pancernego. Początkowy stan liczebny obozu wynosił ok. 800 jeńców wojennych, od września 1942 r. liczył już ponad cztery tys. jeńców. Byli to głównie oficerowie Wojska Polskiego, w tym pięciu generałów: Emil Krukowicz-Przedrzymirski, Jan Kruszewski, Bernard Mond, Tadeusz Piskor i Antoni Szylling. Teren Oflagu VII A Murnau otoczony był drutem kolczastym z wieżami wartowniczymi w narożnikach i pilnie strzeżonym wejściem. Ucieczka z tego miejsca była niezwykle trudna, głównie ze względu na trasę, jaką jeńcy musieli przebyć, aby znaleźć się poza granicami III Rzeszy, a także z powodu zaostrzonych środków ostrożności, stosowanych przez niemiecką obsługę obozu. Ponadto postawa bawarskiej ludności nieprzychylnej jeńcom wojennym, wyczulonej na wszelkie przejawy ich obecności poza wyznaczonym obszarem, stanowiła czynnik uniemożliwiający wydostanie się z niewoli. Najbardziej brawurowa ucieczka została przeprowadzona przez ppor. Józefa Tuckiego, który wyjechał poza bramę oflagu w biały dzień na rowerze, ubrany w niemiecki mundur, legitymując się przepustką oficera Wehrmachtu. Dotarł na Węgry, gdzie został pojmany. W ocenie niemieckiego komendanta obozu Paula von Troschke, ucieczka ta była huzarskim majstersztykiem. Chciał on usłyszeć z ust ppor. Tuckiego zapewnienie, że więcej nie podejmie takiej próby. W odpowiedzi rezolutny podporucznik oznajmił, że uczyni to przy najbliższej, nadarzającej się okazji. W 1940 r. miała miejsce także pozorowana ucieczka kpt. Edwarda Mamunowa, który uciekł z aresztu i ukrywał się wewnątrz obozu. Historia ta zainspirowała wybitnego polskiego reżysera, Andrzeja Munka, który oparł na niej fabułę swojego głośnego filmu Eroica (1957 r.). Adam Daniłowicz doczekał wyzwolenia obozu 29 kwietnia 1945 r. przez jeden z oddziałów amerykańskiej 12. Dywizji Pancernej gen. mjr. Rodericka R. Allena. Po zakończeniu wojny zamieszkał w Wielkiej Brytanii.
Oprac. Dorota Musiał
|
|
|
Mapa okolic Murnau
Źródło pozyskania
Mapa okolic Murnau została przekazana Muzeum przez Lecha Daniłowicza, syna kpt. Adama Daniłowicza, jeńca Oflagu VII A Murnau.
Opis przedmiotu
Kolorowy plan okolic Murnau, zawierający nazwy miejscowości, szczegółowe informacje o topografii terenu: linie hipsometryczne, zbiorniki i cieki wodne, lasy, tereny podmokłe, drogi i linie kolejowe. Mapa wykonana na kalce kreślarskiej o wymiarach 23 cm x 31 cm. Stan zachowania obiektu dobry.
|
