|
|
 |
 |
Historia
Manierka była niezwykle ważnym elementem wyposażenia żołnierzy polskich we wrześniu 1939 r. Wraz z menażką i kubkiem jako ich rzeczy osobiste trafiły później do obozów. Historia żołnierskiej manierki w II RP jest ciekawa. Już w latach 20. XX w. podjęto pierwsze próby wykonania uniwersalnej manierki, odpowiednio dużej, a zarazem lekkiej i praktycznej. W Instytucie Technicznym Intendentury (dalej: ITI) i w kilku firmach prywatnych opracowano wzory, które produkowano w stosunkowo niewielkich seriach. Trafiały one następnie do wojska. Żolnierze mogli wtedy ocenić ich wady i zalety w codzienny użytkowaniu. W efekcie w ITI stworzono manierkę łączącą najlepsze cechy różnych konstrukcji. Oznaczono ją „wzór 1937” i pod tą nazwą wprowadzono do uzbrojenia. Był to model na tyle udany i jednocześnie nowatorski, że w 1938 r. został opatentowany. W procesie produkcyjnym każdy egzemplarz oznakowany był numerem seryjnym, a na zakrętce miał także numer patentowy. Wielką zaletą „wzoru 1937” był szeroki wlew, ułatwiający utrzymanie wnętrza w czystości, pozwalający także szybko ją napełniać i opróżniać. Przede wszystkim jednak można było używać tej manierki zamiast menażki – jako naczynia na zupę o pojemności 0,8 l. Jedyną poważniejszą wadą modelu był brak pokrowca, co powodowało szybkie stygnięcie bądź nagrzewanie jej zawartości. Manierki, menażki oraz metalowe kubki to częste dary przekazywane do zbiorów Muzeum, nierzadko będące znaleziskiem na terenach poobozowych. Różnorodność form i kształtów tych naczyń jest dowodem ich pochodzenia z wielu krajów Europy i świata. Różne są także ich oznakowania (fabryczne lub odręczne), wszystkie jednak przypominają, że w realiach życia obozowego kwestia wyżywienia i potrzebnych do niego naczyń, miała ogromne znaczenie. Jeniec radziecki Siergiej Woropajew w swoich dziennikach ze Stalagu 318/ VIII F (344) Lamsdorf (Łambinowice) zapisał: […] 20 IV 44 r. Dzisiaj mijają dwa lata jak znalazłem się w Niemczech w obozach jenieckich. Od dwóch lat jestem głodny. […]. Niemcy, chcąc jeszcze bardziej upokorzyć jeńców, nie wydawali posiłku tym, którzy nie mieli własnych naczyń. Dla wycieńczonych ludzi była to dokuczliwa kara. Różnego rodzaju naczynia i sztućce, którymi posługiwali się jeńcy, dziś stanowią bardzo ważny element jenieckiej historii. Na niektórych jest ona zapisana w postaci: imion i nazwisk lub inicjałów, dat, nazw miejscowości itp.
Oprac. Wojciech Kwieciński
|
|
|
Manierka wojskowa
Źródło pozyskania
Manierka odnaleziona 12 kwietnia 1966 r. na terenach po Stalagu 344 Lamsdorf.
Opis przedmiotu
Polska manierka wojskowa, wz.1937, na szyjce oznaczenie „Światowid 1939 Myszków”, „M.S.WOJSK.INT.45”, „88402”. Manierka ze spłaszczonym dnem umożliwiającym postawienie, ściana tylna jest lekko wklęsła, część przednia podłużnie wybrzuszona, co miało zapobiec zgnieceniu. Cechą charakterystyczną jest szeroki otwór wlewowy, wzmocniony grubym gwintowanym kołnierzem, a całość łącznie z nakrętką, wykonana jest z aluminium. Na naczyniu wytłoczono oznaczenia producenta i odbioru technicznego: „F.W.A B 1939”, „Światowid 1939”, „H. Ludwików 1938”. Przedmiot uszkodzony mechanicznie.
|
