|
|
 |
 |
Historia
Muzeum dysponuje bardzo dużym i bogatym w informacje zbiorem archiwaliów, który w codziennym obiegu określany jest mianem list transportowych WASt (Wehrmachtauskunftstelle für Kriegerverluste und Kriegsgefangene – Biuro Informacyjne Wehrmachtu ds. Strat Wojennych i Jeńców Wojennych). Zbiór składa się z kilku tysięcy stron w formie tabel. Zawierają one dane o polskich jeńcach wojennych. Na ich podstawie możliwe jest odtworzenie drogi, jaką przeszedł polski jeniec wojenny w niemieckim systemie oflagów i stalagów. Karty zawierają informacje dotyczące: miejsca urodzenia, adresu osoby do powiadomienia, miejsca i daty wzięcia do niewoli, sposobu i miejsca przeniesienia, a także zwolnienia. Listy sporządzane były przez Niemców na podstawie informacji, podawanych przez jeńców. Każde przeniesienie, próba ucieczki, zwolnienie z obozu czy śmierć jeńca były odnotowane z wielką starannością. Mimo to wiele list jest dziś trudnych do odczytania, głównie z powodu upływu czasu, ubytków w zapisach atramentowych, ale też z uwagi na nieczytelny charakter pisania osoby sporządzającej dokument. Jednakże z punktu widzenia historii listy stanowią kopalnię wiedzy dla osób poszukujących swoich bliskich, a także dla badaczy zajmujących się niewolą niemiecką. Jedną z ciekawszych list transportowych jest ta z Oflagu VIII E Johannisbrunn (Jánské Koupele koło Opawy), międzynarodowego obozu generalskiego, zorganizowanego przez Niemców w lipcu 1940 r. Przebywało w nim ok. 70 generałów z Polski, Francji, Holandii, Belgii, Wielkiej Brytanii, a także pułkownik z Norwegii. Na liście prezentowanej na wystawie, znajdują się nazwiska najwybitniejszych wyższych oficerów kampanii polskiej 1939 r. Są tu dane dotyczące generałów: Tadeusza Kutrzeby, Władysława Bortnowskiego, Juliusza Rómmla, Aleksandra Radwan-Pragłowskiego, Zygmunta Podhorskiego, czy Romana Abrahama. Oficerowie ci odegrali znaczącą rolę w walkach o wolną i niepodległą Polskę we wrześniu i październiku 1939 r., bijąc się jednocześnie z dwoma agresorami. Po dostaniu się do niewoli, Oflag VIII E Johannisbrunn był pierwszym obozem, do którego trafili, a kolejnym Oflag VII A Murnau. Na żadnej innej liście nie występuje tyle znamienitych nazwisk członków polskiego korpusu oficerskiego.
Oprac. Bartosz Janczak
|
|
|
Lista transportowa z nazwiskami generałów WP
Źródło pozyskania
Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce.
Opis przedmiotu
Lista transportowa na standardowym, niemieckim druku o wymiarach 30 cm x 43 cm, na którą składa się 9 stron formatu A3. Strona tytułowa zawiera podstawowe informacje o transporcie, którego lista dotyczy, nazwę obozu, numer porządkowy, datę sporządzenia, a także informacje o przeniesieniach między obozami. Na kolejnych stronach w tabelach zamieszczono nazwiska jeńców z podstawowymi danymi (narodowość, numer jeniecki, nazwisko, imię, data i miejsce urodzenia, imię ojca, nazwisko panieńskie matki, adres osoby do powiadomienia, stopień, jednostka wojskowa, adnotacje niemieckie, miejsce i data wzięcia do niewoli, stan zdrowia oraz uwagi). Prezentowany dokument sporządzony jest w formie maszynopisu.
|
