|
|
 |
 |
Historia
W czasie I wojny światowej w Lamsdorf (Łambinowice) istniał niemiecki obóz jeniecki dla żołnierzy pochodzących z państw Ententy (m.in. Francji, Rosji, Wielkiej Brytanii), będący jednym ze 175 podobnych miejsc izolacji w czasie tego konfliktu zbrojnego. Przebywali w nim głównie podoficerowie i żołnierze szeregowi. W październiku 1918 r. przetrzymywano w nim ok. 60 tys. jeńców, w tym 150 osób cywilnych. Wśród nich w latach 1917–1918 znalazł się także autor prezentowanych wspomnień, Zygmunt Pacia (1899–1982). Dopiero w wieku 80 lat podjął on trud opisania swoich losów. Dzięki temu świadectwu wiemy, że w styczniu 1916 r., w Hindenburgu (Zabrze), miejscu swojego urodzenia, zgłosił się w biurze werbunkowym, kierującym na roboty do Breslau (Wrocław). Tam skierowano go do pracy fizycznej w fabryce przy produkcji granatów. Jako cudzoziemiec miał obowiązek meldowania się na policji, którego nie przestrzegał, za co 15 sierpnia 1917 r. w wieku 18 lat został skierowany do obozu jenieckiego Lamsdorf, gdzie spędził blisko rok życia. Rękopis, składający się z kilku części, rozpoczyna znamienne zdanie: Tu, gdzie chleb był najdroższym skarbem na świecie […]. Ta przejmująca fraza najlepiej oddaje atmosferę wspomnień, a także realia życia w obozie, gdzie panowały głód, przygnębienie, lęk i niepewność. Autor przedstawia wygląd obozu, który określa mianem łagru, a odnosząc się do życia obozowego, jakie dzielił wspólnie z jeńcami rosyjskimi, używa często ich zwrotów i określeń. Wspomnienia Zygmunta Paci pełne są negatywnych emocji, ponieważ przebywał w Lamsdorf w okresie, kiedy śmiertelność była największa, a warunki sanitarne i żywieniowe bardzo złe. Gehenna autora wspomnień skończyła się 7 marca 1918 r., wraz z opuszczeniem obozu. Traumatyczne przeżycia mocno odcisnęły się w pamięci Zygmunta Paci. Swą relację spisywał on z perspektywy 60 lat od wojennych wydarzeń. Mimo to rękopis zawiera duży ładunek emocjonalny. Wspomnienia stanowią unikatowe
źródło, dokumentujące dzieje obozów Lamsdorf w latach I wojny światowej. Na wystawie eksponowane są po raz pierwszy.
Oprac. Bartosz Janczak
|
|
|
Lamsdorf – Gefangenen Lager 1917–1918. Wspomnienia Zygmunta Paci
Źródło pozyskania
Obiekt został przekazany do zbiorów Muzeum przez syna Zygmunta Paci.
Opis przedmiotu
Wspomnienia, liczące 59 stron, spisane odręcznie długopisem w zeszycie z liniaturą o wymiarach 22 cm x 30 cm.
|
