|
|
 |
 |
Historia
W obozach jenieckich bardzo ważna była religia, która wielu jeńcom pozwalała przetrwać niewolę. Modlitwa dawała nadzieję, wiarę w lepsze jutro i ułatwiała znoszenie trudów codziennego obozowego życia. Niemal każdy żołnierz podczas kampanii polskiej 1939 r. miał przy sobie symbol religijny: obrazek z wizerunkiem świętych, ryngraf, książeczkę do nabożeństwa bądź różaniec. Rano i wieczorem, przed walką i po jej zakończeniu czy w intencji poległych kolegów modlono się w sposób zorganizowany. Żołnierzom towarzyszyli kapelani, którzy także pełnili służbę wojskową, zajmując się organizowaniem nabożeństw, a kiedy żołnierze trafiali do niewoli, ich los dzieliły także osoby duchowne w wojskowych mundurach. W obozach Wehrmachtu – w zależności od możliwości – jeńcy starali się organizować choćby namiastkę życia religijnego. Było to łatwiejsze w oflagach, gorzej sytuacja przedstawiała się w obozach dla szeregowych i podoficerów – stalagach. Niezwykle pomocne w organizacji życia religijnego były paczki z przedmiotami kultu religijnego od rodzin, znajomych i Międzynarodowego Komitetu Czerwonego Krzyża. Przy tworzeniu ołtarzy, modlitewników, organizowaniu mszy św., czy wspólnych nabożeństw ujawniały się talenty oraz pomysłowość jeńców, a liczne fotografie i relacje byłych jeńców dowodzą głębokiej religijności polskich żołnierzy. Wśród oficerów osadzonych w Oflagu VI B Dössel, z jakiego pochodzi prezentowana pamiątka, znaleźli się księża różnych wyznań, którzy byli inicjatorami życia religijnego w obozie. Co roku oficerowie z tego oflagu organizowali święta Bożego Narodzenia. W 1942 r. specjalnie na tę okazję przygotowali książeczkę do nabożeństwa, aby ten szczególny czas przeżyć wspólnie w sposób wyjątkowy i uroczysty. Brak obecności najbliższych miały im w pewnym stopniu zrekompensować modlitwa i śpiewanie kolęd w gronie kolegów. W książeczce zamieszczono na pierwszych stronach Ewangelię Św. Łukasza o Narodzeniu Pańskim. W dalszej kolejności znalazł się tam tekst kolędy Franciszka Karpińskiego Bóg się rodzi, a następnie teksty modlitw i pastorałek. Jedna z nich, Zbudźcie się żołnierze, powstała w Oflagu VI B Dössel. Wykonanie książeczki jest niezwykle staranne. Oczywiście wcześniej musiała ona przejść przez ręce cenzora obozowego, który zaakceptował wygląd i treści dzieła polskich jeńców wojennych specjalną pieczęcią.
Oprac. Bartosz Janczak
|
|
|
Książeczka do nabożeństwa
Źródło pozyskania
Dar Józefa Kobylańskiego, jeńca Oflagu VI B Dössel.
Opis przedmiotu
Książeczka o wymiarach 15 cm x 22,5 cm, wykonana z papieru. Na okładce widnieje napis „Bóg się rodzi. 1942 XII”, a także rysunek promieni słońca, opłatka i gałązki choinki, z widoczną pieczątką cenzora obozowego. Teksty modlitw i kolęd napisane na maszynie. Treści wzbogacone są rysunkami o tematyce świątecznej.
|
