Historia
Na wystawie prezentujemy kilka muzealiów, pochodzących ze zbiorów Józefa Kobylańskiego, jeńca Oflagu VI E Dorsten i Oflagu VI B Dössel, z zawodu bibliotekarza i archiwisty, starannie i z dużą wytrwałością gromadzącego pamiątki z okresu II wojny światowej, w tym także z pobytu polskich żołnierzy w niewoli niemieckiej. Cennik kantyny obozowej pochodzi z Oflagu VI E Dorsten, w którym polscy oficerowie za zgodą niemieckich władz uruchomili sklep. Jeńcy mogli w nim zaopatrywać się w różnego rodzaju towary, płacąc za nie obozową walutą – tzw. lagermarkami. Dokument został sporządzony w marcu 1941 r. Jak z niego wynika oficerowie mieli wówczas możliwość kupienia w oflagu obok piwa i lemoniady, także przyrządów do golenia czy nożyków do ołówków, ale już nie chleba. Różnorodność i wielkość asortymentu obozowych kantyn zależała od możliwości zaopatrzeniowych poza obozem, stosunku niemieckich władz oflagu do tego rodzaju aktywności jeńców oraz ich przedsiębiorczości. Ponieważ były to zmienne, zmianom ulegał także co pewien czas cennik. Zdziwienie jednak dziś może budzić fakt wagi tego dokumentu, skoro potwierdzał go swoim podpisem starszy obozu. Kantyny w niemieckich obozach z pewnością nigdy nie były sklepami, w których jeńcy mogli kupić wszystko, czego potrzebowali i w ilości, jakiej pragnęli. Na ogół oferta kantyn była uboga. Niekoniecznie także znajdowały się w nich artykuły pierwszej potrzeby. Dlatego trudno je uznać za istotne źródło dodatkowego zaopatrzenia jeńców. Nie można jednak również lekceważyć. W kantynach handlowano przedmiotami, wytworzonymi przez jeńców. Za pośrednictwem tych sklepów jeńcy kupowali książki poza obozem, o ile tylko otrzymali na to zgodę niemieckich władz. Trzeba jednak mieć świadomość, że zasadniczy handel rozwijał się nieoficjalnie i był to handel wymienny. Szczególną rolę w nim miały papierosy, stanowiące najpopularniejszy środek płatniczy – dysponowali nimi prawie wszyscy. Wymieniane produkty i artykuły pochodziły na ogół z paczek od rodzin i przyjaciół, „mateczek wojennych” i organizacji humanitarnych, przede wszystkim Czerwonego Krzyża.

Oprac. Bartosz Janczak

 

 

Cennik kantyny obozowej w Oflagu VI B Dössel

Źródło pozyskania
Obiekt pochodzi ze zbioru Józefa Kobylańskiego, przekazywanego Muzeum stopniowo w latach 1968–1970.

Opis przedmiotu
Cennik w formie maszynopisu na papierze o wymiarach 30 cm x 21,5 cm. U góry, pośrodku widnieje tytuł, a poniżej spis towarów wraz z cenami w obozowej walucie. Na dole dokumentu informacja, kto go sporządził i zatwierdził, w tym podpis starszego obozu, gen. Leona Berbeckiego.